Vorige week was ik op bezoek bij prof. Carel ten Cate, verbonden aan het Institute of Biology van de Universiteit Leiden, om meer te weten te komen over het gedrag en de communicatie van zilvermeeuwen. Hij is al lang betrokken bij dit project en vorig jaar, tijdens Oerol 2011, gaf hij al een lezing over Niko Tinbergen en supernormale prikkels.

Ik wil al heel lang de muziek van de voorstelling grotendeels baseren op de klanken die zilvermeeuwen voortbrengen en daarom vroeg ik hem destijds of ik eens langs mocht komen om te kijken met welke technieken onderzoek gedaan wordt naar zang bij vogels en wat er zoal aan literatuur is over gedrag en communicatie bij zilvermeeuwen. Een van zijn promovendi, Wouter Halfwerk, heeft me laten zien met welke technieken zoal gewerkt wordt.

Lees verder →

Ted Talk van Michael Astolfi. Niet de beste Ted Talk die er ooit gegeven is, maar wel met een verhelderend uitgangspunt: de ‘mismatch’ theorie. Deze theorie gaat er van uit dat een diersoort nooit helemaal perfect is aangepast aan zijn huidige omgeving, omdat verschillende eigenschappen evolutionair zijn overgeërfd vanuit het verleden. De soort in zijn huidige vorm loopt dus altijd ‘achter de feiten aan’.

Van wikipedia:

The essence of mismatch theory is that organisms possess traits (including behavioral, emotional, and biological) that have been passed down through generations, preserved by natural selection because of their adaptive function in a given environment. However, the given environment of the evolutionary period can be quite unlike the current environment. Therefore, traits that were at one time adaptive in a certain environment, are now “mismatched” to the environment that the trait is currently present in.

Astolfi legt vervolgens een (redelijk suggestief) verband met games en game development, met de volgende conclusies:

1. Games zijn supernormale prikkels
2. Game developers kunnen concepten uit de evolutionaire psychologie gebruiken om beter games te maken
3. Gamers kunnen uiteindelijk een wereld ervaren waarvoor ze perfect zijn aangepast.

Eén van de mooiste foto’s van Niko Tinbergen in kleur (gevonden op Flickr.com, oorspronkelijk verschenen in Life Magazine)

Deirdre Barrett is auteur en psycholoog verbonden aan de faculteit Behavioral Medicine aan de Harvard Universiteit.

Zij schreef het boek ‘Supernormal Stimuli’, over hoe onze evolutionair ontstane instincten overweldigd worden door hedendaagse technologische vooruitgang.

Als je een duidelijke uitleg wilt over wat supernormale prikkels zijn en wat voor uitwerking ze hebben in het moderne leven, dan is de volgende podcast van For Good Reason met een interview met Deirdre Barret zeer de moeite waard.

Deirdre Barrett – Supernormal Stimuli | For Good Reason.

What made it possible for these two siblings to win the prestigious prizes? Was it their genes or their educational and social upbringing? Which brings us to the classic tug-of-war between nature and nurture. Which has the strongest influence on a person’s life, nature or nurture? A look at the brothers’ family background as well as the educational and social environments in which they grew up, might throw light on these questions. We shall also take a look at their work, their groundbreaking ideas and the opposition to these ideas, and the uncanny way in which their lives seemed to duplicate each other.

via The Tinbergen Brothers.

Een interessant essay (op een wellicht nog interessantere website) dat de theorieën van Ramachandran en Zeki zeer kritisch tegen het licht houdt. Het meest fascinerende van dit artikel is dat dit niet op basis van het verwijt van te ver doorgeschoten reductionisme gebeurt (zoals de meeste criticasters die Ramachandran van pseudo-wetenschap beschuldigen wel doen).

Unfortunately, however, Ramachandran’s theory has three fatal weaknesses. First, Ramachandran seems to have misunderstood the peak shift effect. Second, the theory is not really about art at all. It is really about why men are attracted to women with big breasts. And third, the theory is based on an extremely limited knowledge of art.

via interdisciplines : Art and Cognition Workshops : Art and Neuroscience. (lees vooral ook de discussie in de rechterkolom, naast het artikel)

Artikel over onweerstaanbare verleidingen en hoe ‘de markt’ -als een van de peilers van de westerse beschaving- daar mee omgaat.

Less Wrong: Superstimuli and the Collapse of Western Civilization.

“Thank God our perception of real life is distorted”

Prachtig artikel met voorbeelden van supernormale stimuli bij de mens. Het interessante is dat hier vooral de paradoxale en ‘gevaarlijke’ kant van de supernormale stimulus wordt beschreven.

Met o.a  een interessante verklaring van vetzucht en een definitie van J.E.R. Saddon (Behavioral Psychologist)

…(supernormal stimulus) refers to a paradoxical effect whereby animals show greater responsiveness to stimuli that differ substantially from the “natural” stimulus.

How supernormal stimuli can kidnap ingrained human desires and redirect them toward artificial ends...

via The Pitfalls of Supernormal Stimuli « Irrational Geographic.

Nikolaas Tinbergen – Autobiography.

Niko Tinbergen was een begenadigd tekenaar. Daarnaast pleitte Tinbergen er vurig voor dat alle biologen naast het publiceren van wetenschappelijke teksten hun kennis ook eenvoudig toegankelijk en voor een groot publiek begrijpelijk zouden moeten maken. Deze overtuiging kan niet beter geïllustreerd worden dan door bovenstaande afbeeldingen. Links een afbeelding uit Tinbergens kinderboek ‘Klieuw’ (1948), rechts een afbeelding uit zijn wetenschappelijke Magnum Opus ‘The Study of Instinct’ (1951).

Net binnen via de post: een originele uitgave van The Study of Instinct (Clarendon Press/Oxford University Press, 1951), hét boek waarmee Niko Tinbergen zijn naam zou vestigen als autoriteit op het gebied van diergedrag. Ik heb er nog niets van gelezen (hierover later meer), maar het eerste dat opvalt is het grote aantal prachtige illustraties die er in staan, veelal vergezeld van grafieken die de statistische data inzichtelijk moesten maken. Dit moet in die tijd bij velen een nieuwe wereld hebben geopend, waarin het ‘objectivistisch’ bestuderen van gedrag bij dieren centraal zou staan (al lijkt onderstaande afbeelding daarvan geen voorbeeld?). Enkele andere voorbeelden na de klik.

Lees verder →

Een prachtig fragment over het meeuwen-experiment van Tinbergen uit de serie Gedrag en Wetenschap, uitgezonden bij Teleac NOT.

In een vorige blogpost was al een uitleg te vinden over het artikel ‘The Science of Art’ van Vilayanur Ramachandran en William Hirstein. In deze blogpost nog meer tekst en uitleg (inclusief links naar bronnen). Het is de bedoeling dat het Ramachandran-artikel (en de veroorzaakte ophef  en vermeende implicaties daaromtrent) mede als basis gaat dienen voor het uiteindelijke project ‘De Meeuwen van Nikolaas Tinbergen’.

Lees verder →

Boekbespreking door Maarten ’t Hart van De wereld van Instinct, Niko Tinbergen en het ontstaan van de ethologie in Nederland (1920 -1950) door D.R. Röell (Erasmus Publishing 1996). Lees verder →

Zeer interessante blogpost door een jonge ontwerper, waaruit blijkt dat het meeuwenexperiment ook vanuit het perspectief van de kunst nog steeds relevant is voor jongere generaties.

I think his findings have far reaching implications that haven’t yet been fully explored, and, if extrapolated far enough, I think some of his research can help us make better artificial intelligence, software, and user interfaces.

Lees verder →

Een korte biografie van Niko Tinbergen op de website van Universiteit Leiden Lees verder →

Een artikel in het Leids Universitair Weekblad Mare over de fouten in het oorspronkelijke meeuwenexperiment van Tinbergen én de pogingen om dat in latere verslagen recht te zetten. Toch waren zijn aannames correct, blijkt nadat studenten zijn experiment over hebben gedaan.

Nobelprijswinnaar had het toch goed – WETENSCHAP.

Een prachtig artikel op Kennislink.nl over het baanbrekende artikel ‘The Science of Art’ van neurowetenschapper V.S. Ramachandran (i.s.m. William Hirstein).
Ramachandran verwijst hierin nadrukkelijk naar het experiment van Tinbergen.

Picasso voor meeuwen | Kennislink.