Naast de theatervoorstelling, tentoonstelling en excursie wordt als onderdeel van het project De meeuwen van Tinbergen ook een lezingenreeks op Nederlandse universiteiten georganiseerd. Bij deze lezingen wordt het concept van de supernormale prikkel, zoals door Niko Tinbergen uitvoerig onderzocht bij meeuwen, met betrekking tot menselijk gedrag verder verkend door wetenschappers met uiteenlopende specialisaties. Een gedragsbioloog, psycholoog, communicatiewetenschapper en een economie-studerende filosoof reflecteren op de mogelijke invloed die supernormale prikkels hebben op instinctmatig gedrag van mensen. De lezingen worden door Cowboy bij Nacht ingeleid met een theatrale scène en zijn daarom ‘theatrale lezingen’ gedoopt. Het zijn lezingen waarin kunst en wetenschap samenkomen en waarin we trachten de reikwijdte van Niko Tinbergens onderzoek naar supernormale prikkels voor een breed publiek toegankelijk te maken. De lezingen zijn  toegankelijk voor iedereen: zowel studenten als geïnteresseerden van buiten de universiteit.

‘Supernormale aantrekkingskracht’ – Tila Pronk / René Ten Bos

Rode lippenstift, siliconenborsten en schoudervullingen: kunstmatige overdrijvingen van natuurlijke eigenschappen van de mens. Uitvergrote seksuele prikkels waar we extra gevoelig voor blijken te zijn en welke soms extreme vormen aan kunnen nemen. Welke gevolgen kan dit hebben? En wat heeft dit te maken met de rode vlek op de snavel van de zilvermeeuw? In deze lezing betrekken Tila Pronk, psycholoog en auteur van het boek Hartstocht (2012) en René ten Bos, filosoof aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Tinbergens klassieke experiment op de mens. Ze denken na over de ongekende krachten van supernormale prikkels en hun rol in de liefde en partnerkeuze.

Klik op de datum voor meer informatie en kaartverkoop:
13 september  – 20:00 uur: Soeterbeeck Programma Radboud Universiteit Nijmegen

Deze lezing heeft inmiddels plaatsgevonden. Kijk hier voor een impressie!

‘Supernormale schattigheid’ – Carel ten Cate

Waarom heeft Mickey Mouse zulke grote ogen? Waarom vinden we teddyberen schattig? Waarom kan een karikatuur herkenbaarder zijn dan de werkelijke persoon? Wat maakt sommige mensen aantrekkelijker dan andere? En tenslotte: wat heeft dat alles met zilvermeeuwen, hun snavels en hun eieren te maken? Het antwoord op al deze vragen gaat, onder meer, terug op het werk van de beroemde Nederlandse gedragsbioloog en Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen: de supernormale prikkel. Tinbergen ontdekte een dergelijke prikkel tijdens een experiment met meeuwenkuikens. In deze lezing van hoogleraar gedragsbiologie Carel ten Cate zullen verschillende voorbeelden worden getoond bij dier en mens, die laten zien wat een supernormale prikkel is en hoe die werkt. Ze zijn terug te vinden in het werk van striptekenaars, cartoonisten en reclamemakers.

Klik op de data voor meer informatie en kaartverkoop:
25 september  –  20:00 uur: Studium Generale Rijksuniversiteit Groningen
28 oktober – 14:00 uur: Studium Generale Leiden in Museum Boerhaave

‘Supernormaal bezit’ – Bas Haring

Geld is metaforisch gezien op te vatten als een supernormale prikkel. Geld vertegenwoordigd op een kunstmatige manier een bepaalde waarde en deze waarde is een abstracte prikkel die soms meer aantrekkingskracht op mensen uitoefent dan de producten en diensten die er mee gekocht kunnen worden. Ons gedrag wordt er onbewust vaak flink door beïnvloedt en kan ons hebberig maken. Is deze hebberigheid misschien instinctief? En als dat zo is, zijn we als consumenten en bij het vermeerderen van ons bezit dan niet net als de meeuwen van Tinbergen die een abstracte gestreept stokje verkozen boven de snavel van hun moeder? En zou je zo ver kunnen gaan dat hier deels de oorzaak van de huidige financiële crisis en de daaruit voortvloeiende problemen? Filosoof, hoogleraar publiek begrip van wetenschap en parttime economiestudent Bas Haring verzorgt een lezing over de ongekende krachten van supernormale geldprikkels.

Klik op de data voor meer informatie en kaartverkoop:
4 oktober – 16:00 uur: Studium Generale Saxion Hogeschool Deventer
26 oktober – 14:00 uur: Studium Generale Leiden in Museum Boerhaave

‘Supernormale beeldcultuur’ – Jeroen Jansz

De mens is evolutionair gezien relatief slecht aangepast aan zijn moderne leefomgeving. Veel alledaags gedrag stamt nog uit de tijd dat de mens jagend en verzamelend rondliep op de savanne. Tegelijkertijd reageren we tegenwoordig vaak onbewust op allerlei prikkels uit onze leefomgeving, die onze oeroude instincten op een kunstmatige manier verleiden en aanzetten tot soms zeer merkwaardig gedrag. Welke rol spelen televisie, social media, games en internet hier bij? En wat heeft dit allemaal te maken met het gedachtegoed van gedragsbioloog NIko Tinbergen, die de supernormale prikkel bij zilvermeeuwen onderzocht? Jeroen Jansz, hoogleraar Media en Communicatie,reflecteert vanuit zijn vakgebied op het beroemde supernormale prikkelonderzoek van Tinbergen.

Klik op de data voor meer informatie en kaartverkoop:
17 oktober – 11:45 uur: Studium Generale TU Eindhoven
27 oktober – 14:00 uur: Studium Generale Leiden in Museum Boerhaave