De meeuwen van Tinbergen is een interdisciplinair kunstproject dat plaatsvond in zomer en najaar 2012 over het leven en gedachtegoed van Niko Tinbergen (1907 – 1988). Het project vormde een eerbetoon aan deze Nederlandse gedragsbioloog, vogelaar, schrijver, tekenaar, filmer en Nobelprijswinnaar en bestond uit een theatervoorstelling, een tentoonstelling en een excursie. Bovendien organiseerde Cowboy bij Nacht een reeks theatrale lezingen rondom menselijk gedrag op Nederlandse Universiteiten. De meeuwen van Tinbergen werd daarmee een kruispunt van kunst, natuur en wetenschap. Cowboy bij Nacht werkte voor de realisatie van De meeuwen van Tinbergen samen met partners Museum Boerhaave, Staatsbosbeheer Nederland, Universiteit Leiden en Studium Generale Nederland.

Na een fantastische reeks festivals, voorstellingen en lezingen met ruim 6000 bezoekers is het grootste gedeelte van het project De meeuwen van Tinbergen nu achter de rug. De hele ontwikkeling van het project, evenals de makersinspiratie en de nieuwsberichten van afgelopen twee jaar kunt u nog teruglezen op de blog.

Op dit moment realiseert initiator Arnold Hoogerwerf, samen met verschillende theoretici, beschouwers en de al betrokken wetenschappers een publicatie over supernormale prikkels. Voor een blik op nieuwe projecten van theatergroep Cowboy bij Nacht, verwijzen wij u graag door naar de Facebook pagina!

Bekijk hieronder impressie van zowel de voorstelling, excursie als tentoonstelling!

Projectomschrijving

Een supernormale voorstelling over supernormale prikkels
‘Over de functie van de rode vlek op de snavel van de zilvermeeuw’. Onder deze noemer deed gedragsbioloog en Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen rond de oorlogsjaren een baanbrekend experiment op de Terschellingse Boschplaat. Door meeuwenkuikens te foppen ontdekte hij de zogenaamde ‘supernormale prikkel’: een kunstmatige prikkel die een instinctieve reactie oproept die sterker is dan de reactie op een natuurlijke variant. Cowboy bij Nacht betrok dit klassieke experiment op de mens en maakte een zintuiglijke en muzikale voorstelling over de ongekende krachten van supernormale prikkels.

De voorstelling ging in première op Terschelling aan de rand van natuurgebied De Boschplaat: de plek waar Tinbergen ruim een halve eeuw eerder zijn veldlaboratorium opsloeg om onderzoek te doen naar meeuwenkuikens. Cowboy bij Nacht speelde – eveneens in een tentenkamp – een voorstelling over het menselijk instinct in onze moderne tijd. De theatergroep speelde met knalrode lippen, glimmende pumps en weelderige heupen om het publiek als een nest jonge meeuwen te maken: heftig reagerend op kunstmatige prikkels. De voorstelling De meewen van Tinbergen gaat daarmee over ons eigen gedrag in een tijd met een overdaad aan verleidingen en heeft daarbij één centraal uitgangspunt: Don’t trust your instincts! In het decor van de tentoonstelling was tevens de interactieve locatietentoonstelling Over de meeuwen van Tinbergen te bezoeken; hier werden geen jonge meeuwen maar festivalpubliek aan verschillende van Tinbergens ‘keuzeproeven’ onderworpen.

De tournee
Na Oerol ging de voorstelling op tournee en reisde het tentenkamp met tentoonstelling naar festival Karavaan in Hoorn (juli) en de Utrechtse Fortenmaand (september). Daarnaast gaf Cowboy bij Nacht in september en oktober samen met gastwetenschappers een reeks theatrale lezingen op Nederlandse universiteiten. Deze lezingen werden gegeven door verschillende gastwetenschappers en waren onderdeel van het Studium Generale lezingenprogramma. Eind oktober sloten we de voorstelling en de theatrale lezingen samen af in Museum Boerhaave in Leiden. Een passende plek voor de grand finale van het project, want in dit museum is ook het erfgoed van Niko Tinbergen ondergebracht.